We maken gebruik van functionele cookies die minimaal nodig zijn om de website goed te laten werken. Met analytische cookies kunnen we het gebruik van deze website beter begrijpen en verbeteren. Je kan analytische cookies weigeren of aanvaarden.

Hoe we met deze informatie omgaan vind je terug in ons privacy- en cookiebeleid.

Deel op facebook
Deel op X

Nieuwsberichten en tips

1 dec

Dood hout in de natuurlijke tuin

01-12-2023

Dood hout is in de natuur een bron van leven. In het bosbeheer is het heel normaal dode bomen te laten staan en afgevallen takken  te laten liggen. Ook in natuurlijke tuinen kan je de biodiversiteit een boost geven door dood hout een plaats te geven.

Dood hout wordt in de loop van de tijd afgebroken tot humus door bacteriën, schimmels, insecten en andere organismen. De meeste soorten zijn sterk gespecialiseerd in bepaalde verval- en decompositiefasen van hout.  Dood hout is een unieke leefomgeving voor kevers, wilde bijen, nachtvlinders, mieren, diverse wespen en andere insecten. Vogels, muizen, egels, maar ook padden en salamanders vinden er nestgelegenheid, voedsel of een schuilplek.

Dood hout in de tuin kan heel klassieke vormen aannemen, zoals een takkenril of een geweven scherm van wilgentakken. Je kan ook een houtmijt maken van bundels takkenbossen. Tot een halve eeuw geleden vond je in de tuin van elke boerderij een houtmijt die diende om  de bakoven te stoken.

Of je kan op een verloren plek een stapel stammetjes leggen in verschillende stadia van vertering. Een rechtop staande dode stam op een prominente plaats in de tuin is een echte eyecatcher. Je kan er eventueel een klimplant laten omheen groeien. In hogere staande stammen nestelen boomkruipers, boomklevers en mezen. Spechten komen er ook graag op bezoek.

Een rij uitgegraven boomstronken is misschien minder evident voor de kleinere tuin, maar draagt door de grotere structuurvariatie nog meer bij aan de biodiversiteit dan ander dood hout. Als je geluk hebt mag je in onze gemeente zelfs hagedissen of hazelwormen verwachten te zien verschijnen op zonnige dagen.

Een takkenril is een echte meerwaarde voor de tuin, als afscherming, maar ook als nestplaats voor vogels. Biodiversiteit

Zo'n 600 soorten paddenstoelen en 1350 soorten kevers zijn betrokken bij het volledig opruimen van hout. Larven van kevers, vliegen, muggen en rupsen van nachtvlinders doen zich te goed aan het rottend hout. Deze larven en rupsen trekken parasitaire wespen aan die houtkeverlarven gebruiken om er een ei in te leggen. Ook vogels zoals spechten worden aangetrokken door de lekkernij. De gangetjes die de larven maken in het hout worden bewoond door bijen en wespen. Wanneer er grotere holen in de stam ontstaan, kunnen er zich ook vogels, eekhoorns, boommarters en vleermuizen in nestelen. Deze trekken op hun beurt insecten aan die specifiek afhankelijk zijn van vogel- en zoogdierennesten. En mossen en korstmossen gebruiken het dood hout ook als groeiplaats. 

Een takkenhoop in een wild hoekje van de tuin biedt beschutting aan dieren zoals egels. Klimaatrapport

Door dood hout rustig te laten vergaan in je tuin vermijd je de verwijdering van dat materiaal als afvalstof. Na vele jaren blijft er humus over, een prima bodemverbeteraar voor je plantenborders.

De koolstofdioxide die in het hout vastligt komt dan wel grotendeels vrij tijdens de afbraakprocessen, er blijft toch een zekere hoeveelheid  (ongeveer 10% na 100 jaar) achter als organisch bodemmateriaal.

Een scherm van wilgentakken onttrekt de composteerplek aan het zicht en vormt een mooie, onderhoudsvrije afscheiding voor plantenborders. Meer info

Kringlooptuinieren | Vlaco

24 mei

Maaien van lang gras

24-05-2023
Maaien van lang gras Vermijden dat het gras te snel groeit

Dat kan door niet over te bemest. Door de steeds vaker voorkomende hitte en droogte zal de groei van je gras na 3 tot 4 weken meevallen. Niet bemesten zorgt er voor dat er meer bloemen in je gazon komen.

Een goede grasmaaier, met voldoende scherpe messen, geraakt op de hoogste stand door jou niet bemest gras.

Maai gefaseerd terug

Staat je gras lang. Ga er dan een eerste keer over met een sikkel of handzeis bij kleine stukken. Indien het om grote stukken gaat, gebruik dan een motorzeis. Wat ook kan is halve stroken per keer maaien, zo overbelast je de grasmachine niet.

Goede truc rij op de achterste wielen (met de voorste wielen in de lucht) een eerste keer over het gras. Laat voor een tweede beurt de grasmachine wat zakken. Daarna kun je er, op vier wielen en op de hoogste stand, gewoon over rijden.

Schrik niet: het gemaaide gras zal er wat geel uitzien

Dat is normaal, want er kon minder zon bij en het was vochtiger. Het groen komt snel terug.

Gedenk de 5 VELT geboden voor een gezond gazon

Denk aan wat we aanraden in onze 5 geboden voor een gezond gazon: maai het gras nooit te kort, en liefst altijd op de hoogste stand. Langer gras is beter bestand tegen droogte en zal groener blijven.

Wat als je met een robotmaaier werkt?

Je kunt voor één keer een tuinaannemer laten komen, de grasmachine, motor- of handzeis van de buur lenen of weer omschakelen naar een gewone maaier. Of het beste van de twee werelden: stel de robotmaaier zo in dat hij enkel een pad of een bepaald deel van het gazon maait.

Tekst en bron: VELT samen eco actief
Sneeuwklokjes (foto: Agnes Cannaerts)
7 mrt

Sneeuwklokjes, de eerste bloeiers van het jaar

07-03-2023
Omschrijving

De dagen worden opnieuw langer en af en toe ruik je al de lente. In veel tuinen zie je nu sneeuwklokjes. Vroeg actieve bijen en hommels halen bij gunstig weer al vanaf februari uit de sneeuwklokjes pollen of stuifmeel en zelfs een kleine hoeveelheid nectar. De bloemetjes zijn aangepast aan (kruis)bestuiving: op relatief warme dagen openen de bloemen zich wijder zodat. de insecten de nectar kunnen bereiken en in het voorbijgaan zorgen voor bestuiving. Er treedt echter praktisch nooit vruchtzetting op in onze streken. Sneeuwklokjes vermeerderen zich vooral via ongeslachtelijke voortplanting, door de vermeerdering van de bollen.

Foto 1: ‘Sneeuwklokjes groeien onder bomen, hagen en struiken’ (foto Agnes Cannaerts)

Wil je zelf sneeuwklokjes in je kan je de bolletjes planten  tussen augustus en uiterlijk eind oktober. De kleine bloembolletjes plant je drie keer zo diep als de hoogte van het bolletje. Ze groeien ook prima in het gras. Ieder jaar groeien er meer bolletjes en dus meer bloemetjes bij. Zo ontstaan dichte pollen van sneeuwklokjes.  De eenvoudigste manier om sneeuwklokjes te vermeerderen is het delen van de pollen tijdens de zomer. Verwijder de meeste aarde, trek voorzichtig de pol uit elkaar en stop de gescheiden delen verder van elkaar in de grond.

Foto 2: ‘Sneeuwklokjes doen het ook goed in je gazon. Maai ze niet tot het loof is afgestorven’ (foto Agnes Cannaerts).

Sneeuwklokjes groeien op half schaduwrijke plaatsen. Wanneer de bomen bladeren krijgen sterven de bovengrondse delen af. De grond moet humusrijk, vers en goed doorlatend zijn. Op de zandige, drogere gronden in onze gemeente kunnen ze enkel overleven als je de standplaats stevig aanrijkt met compost . Te droog kunnen ze ook niet aan.

Biodiversiteit

Sneeuwklokjes zijn niet inheems in onze streek, maar wel goed ingeburgerd. Ze verdringen geen andere planten en zijn niet schadelijk voor dieren. Ze zijn belangrijk als voorjaarsbloeier en zijn een wijdverspreide bron van stuifmeel en nectar voor vroege hommels en bijen.

Foto 3: ‘Op zonnige dagen gaan de bloemetjes wijd open om insecten beter toegang te verlenen’ (foto Agnes Cannaerts).

Klimaatrapport

/

7 feb

Invasieve exoten: Japanse duizendknoop

07-02-2023
Omschrijving

Meestal vind je hem langs wegbermen, oevers of in verloren hoekjes van straten en tuinen: de Japanse duizendknoop. Een bijzonder invasieve plant die oorspronkelijk afkomstig uit Japan. Hij verdringt inheemse plantensoorten en richt schade toe aan onder meer verharde oppervlakken, muren en vijvers.

Verspreiding

Het zijn namelijk vooral de ondergrondse delen die de grootste bron van besmetting vormen. Het kleinste tukje wortelstok kan het begin vormen van een nieuwe plant. Grondaanvoer bij nieuwbouw of heraanleg van tuinen is één van de voornaamste besmettingsbronnen in de bebouwde omgeving.

Ook het machinaal maaien langs waterlopen is een bron van verspreiding. Afgemaaide delen die in het water terechtkomen zorgen stroomafwaarts voor nieuwe haarden.

Tenslotte is illegaal gestort tuinafval ook verantwoordelijk voor verspreiding.

Bestrijden in je tuin

Voor de bestrijding van de Japanse duizendknoop is er geen eenvoudig en gegarandeerde methode. Het is een verhaal van proberen en observeren.

Wanneer je hem intensief bestrijdt vertoont de plant een vluchtreflex. De bovengrondse delen maaien of bestrijden met herbiciden zorgt voor enorme ondergrondse groei en verplaatsing naar andere plekken in de buurt via de wortelstokken. Haarden die met rust gelaten worden blijven daarentegen vrij stabiel en breiden amper uit.

Heb je hem in de tuin en wil je er graag vanaf dan kan je volgende tips uitproberen:

De plant verzwakken door de stengels meerdere keren per groeiseizoen af te knippen. Voer de stengels en plantenresten af in de grijze bak (restafval) of als groenafval naar het containerpark (het groenafval van onze gemeente wordt verwerkt in de Vlaco-gecertifieerde compostinstallatie van IVAREM, waar de duizendknoop effectief wordt vernietigd). Probeer hem niet zelf te composteren, ergens storten is helemaal verkeerd!

Put hem uit door hem op te eten! De jonge stengels van de Japanse duizendknoop zijn eetbaar. Je kunt het wat vergelijken met asperges kweken: je moet de jonge stengels bleken. Zet er iets donkers over, zodat de plant al vroeg op het jaar scheuten geeft. Na drie tot vier weken zijn die stengels oogstklaar. Blijf je dit herhalen, dan worden de stengels dunner en dunner. Na een tijd heeft de plant geen energie meer en kwijnt hij weg. Bron: VELT

Wortelstok uitgraven en uitlopers secuur verwijderen, zonder dat er wortels achterblijven.

Laat je niet ontmoedigen wanneer de plant terugkomt, de aanhouder wint!

Klimaatrapport

De Japanse duizendknoop bloeit in de nazomer en wordt op die moment druk bezorgt door bijen die hun voedsel kunnen halen uit een groot scala aan plantensoorten.

Biodiversiteit

Invasieve exoten (planten of dieren die hier niet oorspronkelijk vandaan komen en schade aanrichten aan de natuur) worden wereldwijd beschouwd als één van de belangrijkste huidige bedreigingen voor de biodiversiteit. De invasieve duizendknoop verdringt de inheemse vegetatie. Hierdoor verdwijnen waardplanten van solitaire bijen, insecten en vlinders die voor hun voedselvoorziening vaak afhankelijk zijn van 1 specifieke soort. Door zijn dense wortelstok zullen ook bomen en struiken niet kunnen kiemen en valt de voedselbron en schuilplaats van vogels en kleine zoogdieren zoals de egel weg. In de wintermaanden sterven de stengels af en groeien er geen andere planten meer op plekken met duizendknoop. Hierdoor ontstaat er een naakte bodem, wat op hellingen een risico op erosie met zich meebrengt.

Meer informatie

Ecopedia

VELT vzw